कोरोना भाइरसको सङ्क्रमण फैलिन नदिन सरकारले लकडाउन गरेको एक साता पुग्न लाग्दा सामुदायिक पशुपन्छीहरू खान नपाएर ढलेका छन् ।

बटुवाहरूले दिएका र होटेलबाट फालिएर खाना खाएर जीवन निर्वाह गर्दै आएका पशुपन्छीहरू खान नपाएपछि भोकै सडकमा ढलिरहेका देखिन्छन् । काठमाडौँका सडकमा कुकुर, गाई, बाँदरलगायतका पशु चौपाया यतिबेला संकटमा परेका छन् ।

चैत ११ देखि लकडाउन सुरु भएपछि  मानिसहरू घरबाहिर निस्कन पाएका छैनन् ।  मानिसहरू घर भित्रै लकडाउन सडकमा चहलपहल छैन ।

होटेल तथा पसल खुला नहुँदा अत्यावश्यक कामका लागि घरबाहिर निस्किएकाहरुले पनि उनीहरूलाई खाना दिन पाएका छैनन् । काठमाडौँ उपत्यकामा मात्र करिब २६ हजार कुकुर सडकमा छन् । उनीहरू खान नपाएपछि सडकमा ढलिरहेका देखिन्छ ।

कतिपय कुकुरहरु फोहोरको डुङ्गुर खोतलिरहेका भेटिन्छन्, भने कतिपय घाँस चरिरहेका तथा माटो कोपरिरहेका भेटिन्छन् । 

मान्छेको आवागमन हुँदा कुकुरहरूले खाने कुरा पाउँथे । होटल तथा पसलबाट फालिएका खानेकुराहरू उनीहरूको आहारा हुने गर्थे । अहिले लकडाउनको अवधिमा मान्छेको आवागमन नहुँदा भोकै परेका छन्।

खाना खान नपाएपछि कतिपय कुुकरहरु मानिस देखेमा टोक्न, झम्टन थालेका छन् । अत्यावश्यक कामका लागि बाहिर निस्किएका केहीलाई समेत कुकुरले टोकेको छ ।

काठमाडौँको भृकुटीमण्डप, पुरानो बसपार्क क्षेत्रमा मात्रै एक सय बढी सामुदायिक कुकरहरू सडकमा भोक प्यासले छटपटाई रहेका देखिन्छन् । कतिपय छटपटाउन पनि सक्ने अवस्थामा पनि देखिँदैनन् । 

बाँदर पनि झम्टन थाले

काठमाडौँको पशुपति, स्वयम्भू, बालाजु रानीवनलगायत क्षेत्रमा बाँदरको ठूलो हुल छ । मानिसहरुको आवागमन हुँदा बाँदरहरूले उनीहरूबाट खानेकुरा खान पाउँथे । अहिले एक सातायता लकडाउनको अवधिमा मान्छेको आवागमन नहुँदा उनीहरू भोकै छन् ।

उनीहरू भोकका कारण खानाको खोजीमा ठाउँ चहारिरहने, झगडा गर्ने गर्न थालेका छन् । मान्छेहरू हिँडेका देखेमा कोपर्नऽ झम्टन समेत थालेका छन्  ।

सामुदायिक पशुपन्छीहरू खान नपाएर मर्न लाग्दा समेत सम्बन्धित सरोकारवालाहरूको ध्यान गएको छैन ।

मानिसहरूलाई घरघरमै खानेकुरा बेच्न आग्रह गरेको सरकारले ती पशुपन्छीहरूको दानाको बारेमा अझै केही तयारी गरेको छैन । जस कारण एक साता यता कुकुर, बाँदर र छाडा चौपायालाई खानेकुरा नभएर भोकै बस्न बाध्य छन् ।

उपत्यकामा पशु अधिकारसँग सम्बन्धित सङ्घसंस्थाहरू करिब १५ वटा छन् । ती संस्थाहरूले समेत पशुपन्छीको बारेमा केही गरेका देखिँदैनन् ।

पशु अधिकारकर्मी तथा अधिवक्ता पदम श्रेष्ठ भन्छन्, ‘मानिसहरूले जसोतसो खाएका छन् । तर पशुहरूको लागि पनि सरकारले केही सोच्नुपर्छ । हाम्रो वरिपरि भएका केही कुकुुरहरुलाई धेरैऔथोरै दिएका छौँ, अव हामीले पशुअधिकारकर्मी तथा सरोकारवालाहरूको ध्यानाकर्षण गराएका छौँ ।’