काठमाडौं ।विश्व बैंकले कोरोना भाइरसको संक्रमण हुने डरका कारण लकडाउन भएपछि विप्रेषण आप्रवाहमा २० प्रतिशतले कमी आउने बताएको छ । 
बैंकको अध्ययनले लकडाउनका कारण विश्वभर नै श्रमिकको काम प्रभावित भएका कारण उनीहरुले पठाउने विप्रेषणमा समेत समस्या देखिने बताएको छ । 

विश्व बैंकले एक अध्ययन प्रतिवेदन सार्वजनिक गर्दै यस्ताे बताएको हाे । उसले सार्वजनिक गरेको प्रतिवेदनमा आप्रवासी कामदार रहेका रोजगारदाता देशसमेत कोभिड–१९ को संक्रमणविरुद्ध लडिरहेको, बेरोजगारी बढेको तथा सम्पूर्ण रूपमा आर्थिक गतिविधिसमेत बन्द भएका कारण त्यसको मारमा रोजगारीमा रहेका र रोजगार दिने देश तथा कम्पनी परेकाले विप्रेषणमा ठूलो गिरावट आउन लागेको जनाइएको छ । 

अध्ययनअनुसार विप्रेषणको आप्रवाहमा कमी आउँदा गरिबी बढ्ने र विशेषगरी त्यसको सबैभन्दा बढी मार कम तथा मध्यम आय भएका मुलुकमा पर्नेछ । त्यसले खाद्य संकट तथा जीवनयापनका लागि समेत थप कष्टकर बनाउनेछ । 

विप्रेषण विकासिल तथा विकासोन्मुख देशका लागि प्रमुख आयस्रोत हो । बैंकका अनुसार दक्षिण एसियामा कोभिड–१९ का कारण २२.१ प्रतिशतले विप्रेषण आप्रवाहमा कमी आउने देखिएको छ । यूरोप तथा मध्य एशियामा २७.५ प्रतिशत, ल्याटिन अमेरिका र क्यारेबियन देशहरुमा १९.३ प्रतिशत र पूर्वी तथा एशिया प्रशान्त क्षेत्रमा १३ प्रतिशतले ह्रास आउने देखिएको छ ।

अध्ययनले नेपालका झन्डै ४० लाख कामदार वैदेशिक रोजगारीमा रहेको देखाएको छ । कोभिड–१९ का कारण नेपाली कामदार रहेका खाडी मुलुक, मलेसिया, दक्षिण कोरियालगायत देशमा पनि लकडाउन जारी रहेका कारण विप्रेषण आप्रवाहमा झन्डै  एक खर्बले गिरावट आउने अध्ययनले देखाएको छ । 

नेपाल राष्ट्र बैंकले चालू आर्थिक वर्षको आठ महिनाको अवधिमा पाँच खर्ब ९२ अर्ब बराबरको विप्रेषण आप्रवाह जनाएको छ । 

नेपालको अर्थतन्त्रका प्रत्यक्ष  प्रभाव पार्ने विप्रेषण आयातमा सबैभन्दा बढी समस्या आउने राष्ट्र बैंकको विश्लेषण छ । 

बैंकले आर्थिक वर्ष २०७५ र ७६ मा कुल आठ खर्ब ८९ अर्ब विप्रेषण आयात भएकोमा चालू आवमा कोरोनाका कारण आठ खर्ब पनि नपुग्ने अवस्था सिर्जना भएको जनाएको छ । 

नेपाली कामदार बढिरहेका कतार, साउदी अरब, कुवेतजस्ता देशमा कोरोनाका कारण पछिल्ला दिनमा काम बन्द भएको र कामदार कामविहीन हुन पुगेका छन् । जसका कारण देशभित्र विप्रेषण पठाउन सक्ने अवस्थामा रहेका  छैन । 

चालू आवको अन्त्यसम्म नौ खर्बबराबरको विप्रेषण भित्रने अनुमान गरिए पनि कोरोना प्रभावले ठूलो प्रभाव पार्ने देखिन्छ ।

सामान्य अवस्था रहेको भए विप्रेषण आयमा पाँच प्रतिशतको वृद्धि हुने अनुमान गरिएको थियो । सम्बन्धित मुलुकमा कामदारले पुनः काम गर्न पाएको खण्डमा आगामी असार मसान्तसम्म केही सुधार हुन सक्ने अनुमान भने गर्न सकिन्छ । 

गत आवमा सरकारले केही नीतिगत सुधार गरी हुन्डी कारोबारलाई निरत्साहित गरेको थियो । यस्तै, बैंक तथा वित्तीय संस्थाले निक्षेपको 
ब्याजदरमा नै उल्लेख्य वृद्धि गरेका कारण पनि विदेशमा नै राखिएको पैसा स्वदेश पठाएका थिए ।

गत फागुन मसान्तसम्म  विप्रेषण आप्रवाह १.८ प्रतिशतले वृद्धि भई पाँच खर्ब पाँच सय ९२ अर्ब ४२ करोड भएको थियो ।  अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा विप्रेषण आप्रवाह २३.४ प्रतिशतले बढेको थियो । अमेरिकी डलरमा विप्रेषण आप्रवाहमा १.७ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ । अघिल्लो वर्ष यस्तो आप्रवाह ११.७ प्रतिशतले बढेको थियो । 

आठ महिनाको अवधिमा वैदेशिक रोजगारीका लागि अन्तिम श्रम स्वीकृति (संस्थागत तथा व्यक्तिगत–नयाँ र वैधानिकीकरण) लिने नेपालीको संख्या २४.२ प्रतिशतले बढेको छ । अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा यस्तो संख्या ३६.६ प्रतिशतले घटेको थियो ।

समीक्षा अवधिमा पुनः श्रम स्वीकृति लिनेको संख्या २.७ प्रतिशतले घटेको छ । अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा यस्तो संख्या ४.६ प्रतिशतले बढेको थियो । समीक्षा अवधिमा खुद ट्रान्सफर आय १.४ प्रतिशतले वृद्धि भई रु ६ खर्ब ७१ अर्ब ८९ करोड कायम भएको छ । अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा यस्तो आय २२.९ प्रतिशतले बढेको थियो ।